Шоконд орсон хнд злэх анхны тусламж, анхаарах зйлс:
Бидэнд гэнэтийн болон архаг вчин, гэмтлээс шалтгаалсан трл брийн эмгэгийг даван туулах чадвар байдаг боловч тэсвэрлэшгй вчин, гэмтэл, бэртлийн улмаас шоконд орох, улмаар хэлд хрэх ч тохиолдол гардаг.
Шок гэж юу вэ?
Гэнэтийн болон биеийн хямрал, гэмтлийн улмаас амьдралын чухал эрхтэн буюу тархи, зрх, уушгины цусан хангамж алдагдаж, хчилтргч дутагдсанаас биед гарч байгаа рчллтийг шок гэнэ.
Шок хэрхэн сдэг вэ?
Хний цусан хангамжийг хэвийн байлгахад дараахи гурван хчин зйлс нллдг. нд:
1.Зрхний йл ажиллагаа хэвийн байх
2. Биеэр хангалттай хчилтргч агуулсан цус эргэлдэж байх
3. Цусны судасны хана гэмтэж цус алдахгй, цусны хэмжээ хэвийн байх.
Аливаа гэмтэл бэртлийн ед, гэнэт вдхд дээрх гурван нхцлийн аль нэг нь, эсвэл бгд доголддог. Бага зэргийн гэмтэл, хнгн хэлбэрээр вдхд зовиур багатай байдаг бгд ийм тохиолдолд эд эс хурдан нхн тлждг. Харин хнд хэлбэрээр вчлх, ноцтой гэмтэл авсан ед цусны эргэлт саатах, тархинд очих хчилтргчийн хэмжээ багасах шинж тэмдэг илэрч улмаар шоконд ордог. Шок нь цусны хэмжээ багасах, зрхний хэмнэл алдагдах, мэдрэлийн тогтолцоонд гэмтэл ссэнээс болдог.
Шоконд орсон ед дараахи шинж тэмдгд илэрдэг. нд:
арьс чийглэг, хйтэн, цонхигор болох
амьсгаадсан байдалтай байх /минутанд 20-иос дээш удаа/
судасны цохилт тргэсч суларсан
ам ихээр цангасан
дотор муухайрч, блжис цутгасан
ухаан санаа рчлгдх зэрэг шинж илэрнэ.
Хэрэв дээрх шинж тэмдэг илэрсэн тохиолдолд анхны тусламж злээрэй. Ингэхдээ шок сгэж байгаа шатгааныг зогсоох, амьсгал болон судасны цохилтыг чагнаж тргэн дуудах, р цус алдалт байгаа эсэхийг шалгах, тохиромжтой газар хэвтлээрэй. Энэ нь тухайн хнд вдлт, айдас, сэтгэлийн цочролыг нь бага ч гэсэн тайвшруулахад тустай. Биеийн дулааныг хэвийн байлгахад анхааарч дулаан хнжил, хувцасаар хучиж дулаацуулах хэрэгтэй. Мн амьсгал, судасны цохилтыг дахин шалгаж, биеийн байдлыг нягталж тархины цусан хангамжийг сайжруулах зорилгоор хоёр хлийг дээш ргн. Гэхдээ тухайн хн нуруу нугас, тархины гэмтэл авсан, хл, доод мчний яс хугарсан эсвэл ямар гэмтэл асвныг нь мэдэхгй тохиолдолд хлийг ргж ндрлж болохгйг анхаарна уу.
Шоконд орж байгаа хний ам цангаж, уух юм хсдэг боловч юм уулгаж, идлж болохгй. Учир нь блжих, мэс засалд орох шаардлага гарч болзошгй. Болж гвл нэн даруй эмнэлгийн тусламж дуудах нь зв юм. Учир нь анхны тусламж злснээр шокоос гаргаж чадахгй тул эмнэлгийн нарийн мэргэжлийн тусламж зайлшгй шаардлагатай байдаг. Хэрэв тухайн хний биеийн байдал нь муудвал ухаан алдаж болох бгд энэ тохиолдолд амьсгалахад тохиромжтой байрлал буюу эрглэх байрлалд оруулж, хэвтлэх хэрэгтэй.
Анхаарах зйлс:
Цус алдсан, сэтгэлийн хямралд орсон, эсвэл р ямар нэгэн гэмтэл, хчтэй вдлтийн улмаас шоконд амархан ордог учираас шокийн шинж тэмдэг илэрч байгаа эсэхийг байнга ажиглаж байх хэрэгтэй.
Гэмтсэн болон вдсн хнийг шоконд орохыг хлээлгй, цаг алдалгй анхны тусламж злж, шокийг цааш дамжрахаас сэргийлэх хэрэгтэй
Шокийн шинж тэмдэг илэрч байгаа хний амьсгал, судасны цохилт, биеийн байдлыг байнга хянах нь чухал.
